De F*ckulteit

Het is zowel qua kijkcijfers als qua recensies nu al één van de beste Nederlandse dramaseries: ‘De F*ckulteit’. De hoofdpersonages van deze serie zijn een jonge advocate en haar voormalig scriptiebegeleider, professor Hartman. Het betreft eigenlijk het klassieke #Me Too-verhaal. De collega’s van professor Hartman worden door hem seksueel geïntimideerd.

De vraag die in deze blog centraal staat is wat men daartegen juridisch gezien kan doen. Is seksuele intimidatie eigenlijk strafbaar?

Direct juridische
hulp aan

Wet seksuele misdrijven

Per 1 juli 2024 is de Wet seksuele misdrijven van kracht geworden. In dat kader is seksuele intimidatie strafbaar gesteld in artikel 429ter Wetboek van Strafrecht (hierna: ‘Sr’). Ingevolge artikel 429ter Sr is strafbaar degene die in het openbaar een ander indringend seksueel benadert middels opmerkingen, gebaren, geluiden of aanrakingen op een wijze die vreesaanjagend, vernederend, kwetsend of onterend is te achten. De achterliggende gedachte van deze bepaling is dat een ieder zich vrij en ongehinderd in het openbaar moet kunnen begeven zonder angst voor ongewenste seksuele toenadering.

Professor Hartman uit in deze serie op meerdere momenten seksueel getinte opmerkingen met een dergelijk ‘kwetsend’ en ‘onterend’ karakter. Denk bijvoorbeeld aan de scene in aflevering 4 waarin Hartman – verkleed als kerstman – kerstavond viert met zijn vakgroep van de universiteit. Diens collega-docenten moeten één voor één bij kerstman Hartman op schoot komen zitten. Sheela, een vrouwelijke docente, zit op enig moment bij Hartman op schoot en pakt haar cadeautje uit. Daarin vindt Sheela een roze kaars in de vorm van een penis. Hartman zet deze kaars op zijn kruis, pakt Sheela bij haar arm en moedigt haar – in aanwezigheid van de voltallige vakgroep – aan bij hem op deze kaars te komen zitten. Sheela doet dit uiteindelijk maar.

Doordat de kaars de vorm van een penis heeft, kan worden gezegd dat Hartman Sheela indringend op seksuele wijze heeft benaderd op een manier die kwetsend en onterend is. Het probleem is hier echter gelegen in het feit dat deze bejegeningen niet in het openbaar hebben plaatsgevonden, doch in een besloten ruimte (bij één van de collega’s die de kerstborrel thuis organiseerde). Dat betekent dat Hartman zich hiermee niet schuldig heeft gemaakt aan seksuele intimidatie ex artikel 429ter Sr.

Betekent dat dan dat Sheela met lege handen staat? Niet per sé.

 

Civiele stappen

Sheela zou kunnen overwegen om civiele stappen te nemen jegens de universiteit als zijnde haar werkgever. Daar bestaan in de rechtspraak voorbeelden van. In dit verband kan bijvoorbeeld worden gewezen op de uitspraak van de Rechtbank Noord-Holland d.d. 3 mei 2023.[1] Daar vorderde een werkneemster een schadevergoeding van haar werkgever nu zij in de uitoefening van haar werkzaamheden schade zou hebben geleden zoals bedoeld in artikel 7:658 BW.  

De rechtbank vond dat op basis van het dossier genoegzaam vaststond dat deze werkneemster inderdaad schade had geleden in de vorm van diverse psychische en lichamelijke klachten. Het lag dus op de weg van de werkgever om aan te tonen dat zij voldoende maatregelen had genomen om seksuele intimidatie te voorkomen. Dat was in deze zaak niet het geval. De rechtbank kende daarom de door de werkneemster gevorderde schadevergoeding toe.

In de zaak van Sheela en professor Hartman staat eveneens vast dat de Universiteit te weinig heeft gedaan om de seksuele intimidatie door Hartman te voorkomen. Dat is eigenlijk de crux van gehele serie: iedereen – zelfs het hoofd van de vakgroep van de Universiteit ‘stond erbij en keer ernaar’. Indien en voor zover Sheela aldus aannemelijk zou kunnen maken dat zij psychische schade heeft opgelopen door de seksuele intimidatie, kan zij haar werkgever daarvoor mogelijk met succes aansprakelijk houden.

Duidelijk is dat de serie ‘De F*ckulteit’ aandacht vraagt voor een actueel probleem dat leeft in onze huidige maatschappij.

[1] Rechtbank Noord-Holland 3 mei 2023, ECLI:NL:RBNHO:2023:4355.

Ook interessant